La Svizra rumantscha cumpiglia regiuns en il chantun Grischun, nua ch’èn sa sviluppads cun l’ir dal temp en differentas valladas tschintg idioms: sursilvan, sutsilvan, surmiran, puter e vallader. Quests idioms vegnan discurrids e scrits, han ina tradiziun litterara da 400 onns, disponan da grammaticas e dicziunaris e vegnan duvrads en scola ed en las medias. Els èn il resultat da la maschaida da las linguas preromanas cun il latin. Dapi il 1982 datti il rumantsch grischun, la lingua scritta unifitgada, che sa basa principalmain sin il sursilvan, il surmiran ed il vallader. La Confederaziun (dapi il 1996) ed il chantun Grischun (dapi il 1997) fan diever dal rumantsch grischun per la correspundenza scritta uffiziala.

La Svizra taliana cumpiglia il chantun Tessin (unic chantun monoling italofon) e quatter vals dal chantun Grischun ch’ins numna era Grigionitaliano ubain Grischun talian: la Mesolcina e la Val Calanca che cunfineschan omaduas cun il chantun Tessin sco era la Bregaglia e la Val Puschlav situads in zic pli lunsch davent. Fin il 2015 tutgava era l’anteriura vischnanca da Beiva tar la Svizra taliana – oz tutga quel territori tar la vischnanca da Surses uffizialmain bilingua tudestg-rumantscha. L’intschess linguistic talian, nua ch’ins discurra era differents dialects lumbards, è in territori fragmentà politicamain e geograficamain. La designaziun «Svizra taliana» lubescha d’includer las vals grischunas italofonas e da betg limitar la regiun linguistica sulettamain al chantun Tessin.

Tar la Svizra franzosa ubain Svizra romanda tutgan ils chantuns da Genevra e da Neuchâtel sco er il Vad ed il Giura (cun excepziun da la vischnanca tudestga Ederswiler) ed ina part dals chantuns da Berna e da Friburg e dal Vallais. Avant ch’il franzos è daventà la lingua da la Svizra romanda, discurriv’ins differents dialects francoprovenzals. Oz surviva il francoprovenzal en singuls «patois» ch’ins discurra anc adina en intgins vitgs vallesans u friburgais sco per exempel ad Évolène (Vallais) u a Charmey (Friburg). Il 19avel tschientaner era currenta la designaziun «Suisse française»: ella reflectava l’influenza tranter auter culturala da la Frantscha. Durant l’Emprima Guerra mundiala han ins preferì la denominaziun «Suisse romande» per sutlingiar l’independenza e l’unitad dal pajais.

La Svizra tudestga cumpiglia 17 chantuns monolings (AG, AI, AR, BL, BS, GL, LU, NW, OW, SG, SH, SO, SZ, TG, UR, ZG, ZH), ina part dals chantuns bilings BE, FR e VS ed ina part dal chantun triling GR. En pli datti en ils chantuns Giura e Tessin ina vischnanca germanofona (JU: Ederswiler; TI: Bosco Gurin). Era sch’il tudestg è ina da las linguas naziunalas uffizialas da la Svizra, vegn discurrì en la part germanofona principalmain tudestg svizzer. Questa noziun unescha ils differents dialects regiunals ch’ins dovra surtut per discurrer ed en situaziuns informalas, che cumparan però era p.ex. en chanzuns u ovras litteraras. En contexts formals e per il diever scrit vegn utilisà savens il tudestg da scrittira. Dal rest datti en Svizra ina varianta dal tudestg da standard ch’ins numna «Schweizerhochdeutsch».